Vinyl is één van de meest formidabele formats om muziek op te beluisteren. Maar vinyl platen hebben de vervelende eigenschap om stof en vuil aan te trekken. Om nog maar te zwijgen van die tweedehands aankoop die nog nooit werd gepoetst. Vingerafdrukken, stof, statische lading, krassen : ze creëren allemaal ongewilde bijgeluiden. Platen reinigen is dan ook een uitdaging voor elke zichzelf respecterende verzamelaar.

De kraakjes en plopjes kunnen op de duur de muziek gaan overstemmen, en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Het vet en de natuurlijke olie van je handen vreten het oppervlak van je plaat aan, en de waarde van je plaat zakt.

Gelukkig zijn er heel wat oplossingen. Volg enkele basis richtlijnen om je vinyl collectie te onderhouden, om stof en vingerafdrukken te vermijden.

Stappen om vinyl platen te reinigen:

1. Verwijder alle stof en statische lading met een borstel voor vinylplaten
2. Inspecteer de plaat visueel op markeringen en vlekken
3. Breng een reinigingsoplossing aan op de probleemzones
4. Wrijf schoon met een doekje en in concentrische bewegingen
5. Spoel en droog de plaat aan de lucht
6. Sla je vinyl platen correct op, om toekomstige problemen te vermijden

Stap 1 : verwijder alle stof en statische lading met een speciale borstel voor vinylplaten

Zoals je ook de vloer veegt alvorens te dweilen, moet je ook op je plaat eerst alle stof en statische lading verwijderen, alvorens je met vloeistof begint. Gebruik lange, zachte veegbewegingen met een speciale vinyl borstel. Er zijn heel wat soorten borstels te koop maar kies voor een antistatische borstel met zeer fijne (koolstofvezel) haren zodat je goed in de groef van je plaat kan ‘vegen’.

We vonden onlangs ook een siliconen roller die het oppervlaktevuil van een plaat heel effectief opneemt. Het principe is een beetje zoals een kleefrol die stof van je kleren verwijdert. Die rollers zijn vrij prijzig maar wél handig in gebruik. Het nadeel is dat je niet in de groef van je plaat geraakt met zo’n roller, maar het helpt wel om oppervlaktevuil heel snel te verwijderen. Je kan de roller nadien gewoon afspoelen onder lauw water, en laten drogen aan de lucht.

Stap 2 : Zoek visueel  op de plaat naar markeringen en vlekken

Bekijk de plaat onder een zacht maar helder licht, en zoek naar kleurverschillen, vetvlekken en vingerafdrukken. Deze zones vragen wat extra aandacht. Soms, en zeker wanneer je grote volumes aankoopt, is het nodig om de hele plaat te gaan wassen.

Stap 3 : Spuit wat vloeistof op de probleemzones

Breng wat reinigingsvloeistof aan op de probleemzones met een handspray. Let hierbij wél op dat je het label niet bevochtigt, want dit kan ontkleuring veroorzaken of zorgen dat het label loskomt, doordat de lijm oplost. Sproei dus zuinig!

Welke vloeistof gebruik je dan best? Discogs evalueerde een aantal oplossingen en gaf er een score aan, wij vulden aan met onze bevindingen en ervaringen:

• Kraantjeswater : 2/5. Te mijden dus.
• 50% isopropylalcohol , 50% gedistilleerd water, 1 à 2 druppels afwasmiddel : 3/5
• Wij zélf kochten onlangs de Winyl Record Cleaning Spray via Protected.de, en die doet het zeker goed, krijgt van ons een 4/5 qua effectiviteit.
• Je kan bij Walvisproducts.nl kiezen voor een jerrycan walviswater van 5L. Dat is in onze studie de goedkoopste ready made cleaning liquid gebleken. We hebben die wél nog niet getest.
• De Knosti Disco Antistat is ook al meer dan 40 jaar een veelgebruikte reinigingskit. Ook wij gebruiken die voor hardnekkig vuil, maar enkel in noodgevallen. Zeker voor deze cleaning kit loont het om prijzen te vergelijken. Wij kochten onlangs een volledige set voor amper €45,00 incl. BTW! De vloeistof blijft duur, dus hier zou je ook voor het walviswater kunnen gaan als aanvulling voor je kit.
• Ben je wat handiger, dan kan je uiteraard je eigen vloeistoffen brouwen.

Voorts is er nog de eindeloze discussie of je platen überhaupt met vloeistof mag aanraken. Bekijk dit filmpje indien je het liever droog houdt. Maar soms is er gewoon geen andere mogelijkheid om die plaat weer proper te krijgen. De algemene boodschap is om behoedzaam om te springen met vloeistoffen.

Stap 4 : Wrijf schoon met een doekje en in concentrische bewegingen

Veeg je plaat schoon met een proper microvezeldoek of katoenen doekje. Voer je veegbewegingen uit in concentrische cirkels. Dit helpt om de vlekken te verwijderen. Vermijd in alle gevallen om het label te poetsen – dat kan namelijk onherstelbare schade oplopen, afhankelijk van de reinigingsvloeistof die je gebruikt. Een microvezeldoek vind je ook in alle maten en kleuren.

Stap 5 : Spoel en droog de plaat

Spoel zorgvuldig achterblijvende reinigingsvloeistof weg. Droog de plaat volledig met een zuivere doek (een andere dan degene die je gebruikt hebt in de vorige stap). Wees voorzichtig dat je geen nieuwe vingerafdrukken aanbrengt. Manipuleer de plaat enkel aan de rand of in het midden aan het label. Of gebruik een gripper

Stap 6 : Sla je vinyl platen correct op, om toekomstige problemen te vermijden

Zorg ervoor dat je platen in een hoesje zitten en je ze juist manipuleert telkens je ze uit de hoes haalt. Er zijn andere richtlijnen die je helpen om je platencollectie te beheren. Discogs schreef ook een mooi artikel over hoe je je vinyl platen moet bewaren.

Besluit

Er zijn veel oplossingen om vinyl platen te reinigen maar het begint allemaal bij een goede bewaring. Moet je toch aan de slag, dan adviseren wij in de eerste plaats een droogkuis. Volstaat dat niet, dan kan je dieper gaan reinigen met vloeistoffen. Het aanbod in oplossingen is groot, dus kies bewust.

Oh ja : nog een belangrijke voetnoot bij dit artikel : wij treden niet op als reseller of adviseur voor de vermelde producten en artikelen, en hebben hier geen bijkomende belangen bij. De verwijzingen zijn louter informatief. Kies vooral zélf het product dat voor jou het gewenste effect heeft. Dat doen wij namelijk ook.